Το Παγκόσμιο Φόρουμ της UNESCO για τη Δεοντολογία της Τεχνητής Νοημοσύνης το 2024, που πραγματοποιήθηκε στο Kranj της Σλοβενίας, σηματοδότησε μια κρίσιμη στιγμή στον παγκόσμιο διάλογο σχετικά με την υπεύθυνη ανάπτυξη και διακυβέρνηση της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ). Μεταξύ των σημαντικών ανακοινώσεων που έγιναν κατά τη διάρκεια αυτού του φόρουμ ήταν η έναρξη λειτουργίας του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου Δεοντολογίας και Διακυβέρνησης της ΤΝ, μιας ρηξικέλευθης πλατφόρμας που σχεδιάστηκε για την προώθηση της γνώσης, των γνώσεων των εμπειρογνωμόνων και των ορθών πρακτικών στον τομέα της δεοντολογίας και της διακυβέρνησης της ΤΝ.
Ο ρόλος της UNESCO στην παγκόσμια διακυβέρνηση της ΤΝ
Η έναρξη λειτουργίας του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου Δεοντολογίας και Διακυβέρνησης της ΤΝ ηγήθηκε από βασικές προσωπικότητες του τομέα, μεταξύ των οποίων η Gabriela Ramos, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια κοινωνικών και ανθρώπινων επιστημών στην UNESCO, ο David Leslie, διευθυντής της Έρευνας Δεοντολογίας και Υπεύθυνης Καινοτομίας στο Ινστιτούτο Alan Turing, καθηγήτρια Δεοντολογίας, Τεχνολογίας και Κοινωνίας στο Queen Mary University του Λονδίνου, και ο Reinhard Scholl, πρόεδρος του προγράμματος «AI for Good».
Αυτή η συνεργατική προσπάθεια μεταξύ της UNESCO, του Ινστιτούτου Alan Turinglan και της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (ITU) υποδηλώνει δέσμευση για την αντιμετώπιση των πολύπλευρων προκλήσεων που θέτει η ταχεία πρόοδος των τεχνολογιών ΤΝ. Το
Παρατηρητήριο χρησιμεύει ως κεντρικό αποθετήριο πληροφοριών, γνώσεων και πόρων που αποσκοπούν στην καθοδήγηση των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, των ρυθμιστικών αρχών, των ακαδημαϊκών, του ιδιωτικού τομέα και της κοινωνίας των πολιτών όσον αφορά την πλοήγηση στις δεοντολογικές και διοικητικές διαστάσεις της ΤΝ.
Οι κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν προχωρήσει αποφασιστικά από το ζήτημα της ρύθμισης της ΤΝ στο επείγον ζήτημα του πώς. Στόχος του Παρατηρητηρίου είναι να αρχίσει να παρέχει ορισμένες από τις απαντήσεις για τον τρόπο με τον οποίο θα προχωρήσουμε σε αυτό το πολύπλοκο αλλά ζωτικής σημασίας έργο.
Γαβριέλλα Ράμος
Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Κοινωνικών και Ανθρώπινων Επιστημών της UNESCO
Βασικά χαρακτηριστικά του Παρατηρητηρίου
Στο επίκεντρό του, το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Δεοντολογίας και Διακυβέρνησης της ΤΝ έχει ως στόχο να παράσχει έναν ολοκληρωμένο πόρο στα ενδιαφερόμενα μέρη για την αντιμετώπιση των δεοντολογικών διλήψεων και των κοινωνικών επιπτώσεων που συνδέονται με την ανάπτυξη της ΤΝ. Με βάση τη σύσταση της UNESCO για τη δεοντολογία της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία εγκρίθηκε από 193 χώρες το 2021, το Παρατηρητήριο επιδιώκει να καταστήσει λειτουργικές τις βασικές αρχές και αξίες που περιγράφονται στη σύσταση μέσω πρακτικών εργαλείων και μεθοδολογιών.
Μεθοδολογία αξιολόγησης της ετοιμότητας (RAM)
Ένα τέτοιο εργαλείο είναι η μεθοδολογία αξιολόγησης της ετοιμότητας (RAM), η οποία επιτρέπει στις κυβερνήσεις να αξιολογούν την ετοιμότητά τους να εφαρμόζουν την ΤΝ με δεοντολογικό και υπεύθυνο τρόπο. Με τη μόχλευση των RAM, οι χώρες μπορούν να αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με το κοινωνικοτεχνικό τοπίο τους, να εντοπίσουν τομείς που επιδέχονται βελτίωση και να αναπτύξουν στρατηγικές για τον μετριασμό των δυνητικών κινδύνων που συνδέονται με την ανάπτυξη της ΤΝ.
Παγκόσμιος κόμβος
Επιπλέον, το Παρατηρητήριο χρησιμεύει ως παγκόσμιος κόμβος για την ανταλλαγή πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με τις πρακτικές και τις τάσεις διακυβέρνησης της ΤΝ. Τα προφίλ ανά χώρα προσφέρουν λεπτομερή στιγμιότυπα του τοπίου της ΤΝ σε διάφορα έθνη, ενώ οι παγκόσμιες στατιστικές παρέχουν πληροφορίες σχετικά με βασικούς δείκτες μέτρησης, όπως τα αναφερόμενα περιστατικά ΤΝ, οι εθνικές στρατηγικές ΤΝ, οι ιδιωτικές επενδύσεις στην ΤΝ και οι εφαρμογές διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με τις τεχνολογίες ΤΝ.
Δέσμευση της UNESCO για τη δεοντολογία της ΤΝ
Η δρομολόγηση του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου Δεοντολογίας και Διακυβέρνησης της ΤΝ υπογραμμίζει τη δέσμευση της UNESCO να προωθήσει τη δεοντολογική ανάπτυξη και εφαρμογή τεχνολογιών ΤΝ παγκοσμίως. Με την προώθηση της συνεργασίας, της ανταλλαγής γνώσεων και της ανάπτυξης ικανοτήτων, το Παρατηρητήριο επιδιώκει να δώσει τη δυνατότητα στα ενδιαφερόμενα μέρη να αξιοποιήσουν το μετασχηματιστικό δυναμικό της ΤΝ, διασφαλίζοντας παράλληλα τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, προωθώντας τη συμμετοχικότητα και μετριάζοντας τους κινδύνους ακούσιων συνεπειών.
Καθώς η παγκόσμια κοινότητα αντιμετωπίζει τις δεοντολογικές προκλήσεις και τις προκλήσεις διακυβέρνησης που θέτει η ΤΝ, πρωτοβουλίες όπως το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Δεοντολογίας και Διακυβέρνησης της ΤΝ διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διαμόρφωση ενός πιο δίκαιου, βιώσιμου και ανθρωποκεντρικού μέλλοντος για την τεχνητή νοημοσύνη. Μέσω της συνεχούς συνεργασίας και του διαλόγου, τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να εργαστούν για την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού της ΤΝ, με παράλληλη τήρηση των δεοντολογικών αρχών και αξιών που δίνουν προτεραιότητα στην ευημερία της κοινωνίας στο σύνολό της.
Αναδημοσίευση UNESCO launches Global AI Ethics and Governance Observatory at the 2024 Global Forum on the Ethics of Artificial Intelligence δημιουργήθηκε από Laia Güell Paule.
