Το the Line στην βορειοδυτική Σαουδική Αραβία είναι ίσως το πιο εντυπωσιακό (φαντασμαγορικό) από τα έργα έξυπνων πόλεων που είτε σχεδιάζονται, είτε βρίσκονται σε υλοποίηση στον κόσμο σήμερα. Μέρος του ΝΕΟΜ του μεγαλύτερου και πιο αμφιλεγόμενου αρχιτεκτονικού έργου στον κόσμο, το The Line είναι βγαλμένο από ταινία επιστημονικής φαντασίας – κυριολεκτικά. Φανταστείτε μαι πόλη 170 χιλιομέτρων σε ευθεία γραμμή. η οποία θα αποτελείτε απο δύο γραμμικούς ουρονοξύστες ύψους 500 μέτρων, σε απόσταση 200 μέτρων μεταξύ τους. Πρόκειτε για έργο με κόστος που αναφέρεται ότι θα φτάσει το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια , και το οποίο υπόσχεται να παρδώσει την απόλυτη έξυπνη, την απόλυτη πράσινη πόλη.
Σας καλωσορίζω κι εγώ στο σημερινό συνέδριο που θέτει στον πυρήνα των συζητήσεων τη σύγχρονη αστική ανάπτυξη αλλά και αυτήν των αγροτικών περιοχών της Κύπρου. Μία πλατφόρμα επικοινωνίας και συνεργασίας που καλείται να αγγίξει τις μεγάλες προκλήσεις που αφορούν τη διαβίωση μας: αυτές της κυκλικής οικονομίας, της κλιματικής αλλαγής, της ενεργειακής μετάβασης, της αύξησης του αστικού πληθυσμού και της αστικής μετακίνησης. Πώς κτίζουμε τις πόλεις του αύριο; Ποιος ο ρόλος του καθενός για την επίτευξη του κοινού και περίπλοκου αυτού στόχου;
Η τεχνολογία, καλείται να δώσει λύσεις. Οι έξυπνες πόλεις είναι ταυτισμένες με την ψηφιακή πρόοδο των κρατών, και συνήθως συνυφασμένες με την οικονομική ανάπτυξη. Οριοθετούν μια νέα εποχή αστικής διαβίωσης, που υπόσχεται όχι μόνο αποτελεσματικότητα, αλλά βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα για τους κατοίκους, υφιστάμενους και μελλοντικούς.
Η υλοποίηση λύσεων έξυπνων πόλεων ενσωματώνει και αξιοποιεί προηγμένες τεχνολογίες, και εάν έπρεπε να αναφερθώ σε κάποιες από αυτές, θα επέλεγα το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις Τεχνολογίες Διαστήματος, τομέας στον οποίο η Κύπρος έχει κάνει σημαντικά βήματα. Ο τεχνολογικός σχεδιασμός των έξυπνων πόλεων βασίζεται ουσιαστικά στη δυνατότητα μας για συλλογή και ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, με στόχο τον εντοπισμό και την κατανόηση μοτίβων και τάσεων, που οδηγεί στην έγκυρη και έγκαιρη λήψη αποφάσεων και στην αυτοματοποίηση.
Λύσεις έξυπνων πόλεων λοιπόν, δεν είναι πάντοτε και μόνο οι εντυπωσιακές λύσεις. Η δυνατότητα, για παράδειγμα, να μπορούμε να γνωρίζουμε εάν σε μια περιοχή η οποία κινδυνεύει από φυσική καταστροφή, έχουν όλοι οι κάτοικοι εκκενώσει το χώρο, είναι εξαιρετικά σημαντική. Ως παραδείγματα και μόνο, αναφέρω ότι η υλοποίηση τεχνολογιών έξυπνων πόλεων: Μπορεί να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των μεταφορών, να συμβάλει στην εξοικονόμηση ενέργειας και νερού μέσω της αυτόματης ρύθμισης της κατανάλωσης, να βελτιστοποιήσει τη διαχείριση των αποβλήτων, προβλέποντας τις ανάγκες συλλογής και ανακύκλωσης, καθώς και να ενισχύσει την ασφάλεια των πολιτών – θέματα τα οποία είμαι σίγουρος ότι θα συζητηθούν κατά τη διάρκεια της σημερινής ημέρας.
Πρόσθετα, τα δορυφορικά συστήματα μπορούν να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την αστική κίνηση, την ποιότητα του αέρα, τις καιρικές συνθήκες και άλλες σημαντικές παραμέτρους που αφορούν τη διαχείριση μίας πόλης, καθώς και να συμβάλουν στην πρόβλεψη, αλλά και την παρακολούθηση της εξέλιξης, φυσικών καταστροφών, όπως πλημμύρες, πυρκαγιές και σεισμοί.
Ως Κυβέρνηση, στοχεύουμε στη δημιουργία των συνθηκών και προϋποθέσεων που θα επιτρέψουν τη μετάβαση μας σε έξυπνες πόλεις. Αυτό που κατά την άποψη μου δεν έχουμε γενικώς πετύχει μέχρι σήμερα ως χώρα, είναι να δημιουργήσουμε εκείνο το τεχνολογικό υπόβαθρο, εκείνες τις υποδομές, πάνω στις οποίες να μπορούμε – όχι απλά ως Κυβέρνηση ή δημόσιος τομέας – αλλά ως επιχειρηματική κοινότητα, να κτίσουμε εξελικτικά οικοσυστήματα και λύσεις.
Αυτό στοχεύουμε να πετύχουμε με το έργο Smart Cyprus, το οποίο είναι βασισμένο στη φιλοσοφία, ή αν θέλετε στην οικονομία της Πλατφόρμας. Μέσω του έργου Smart Cyprus, σχεδιάζουμε μία ενοποιημένη, ολιστική προσέγγιση για την εφαρμογή λύσεων έξυπνων πόλεων σε όλη την κυπριακή επικράτεια, προσφέροντας μια τεχνολογική υποδομή, μία πλατφόρμα, στην οποία εξελικτικά θα προστίθενται λύσεις έξυπνων πόλεων.
Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο εκσυγχρονισμού που στοχεύει στον συντονισμό των εν εξελίξει πρωτοβουλιών έξυπνων πόλεων σε διάφορους δήμους, και την υλοποίηση -σε πρώτο στάδιο- τριών βασικών κοινών λύσεων: την έξυπνη στάθμευση, τον έξυπνο φωτισμό και την έξυπνη διαχείριση συλλογής απορριμμάτων. Το έργο περιλαμβάνει υλοποίηση εφαρμογής για κινητές συσκευές, μέσω της οποίας ο πολίτης θα μπορεί να επικοινωνεί με τους Δήμους αλλά και να λαμβάνει τις σχετικές υπηρεσίες που εξελικτικά θα προστίθενται. Ευνοούμε λοιπόν τις επιμέρους λύσεις από τον κάθε Δήμο αλλά μέσα από ένα γενικότερο σχεδιασμό και όχι σε σιλό που κατακερματίζουν και την εμπειρία του πολίτη.
Το έργο χρηματοδοτείται με €35 εκατομμύρια από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και βρίσκεται στη φάση διαγωνιστικής διαδικασίας με καταληκτική ημερομηνία τα μέσα Μαΐου. Το έργο προνοεί την εγκατάσταση (και σχετική σύνδεση με την κεντρική πλατφόρμα των έξυπνων πόλεων) τουλάχιστον 120.000 έξυπνων αισθητήρων, και έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026.
Αναφέρθηκα προηγουμένως σε υποδομές και προϋποθέσεις – ουσιώδης και απαραίτητη τέτοια προϋπόθεση για οποιαδήποτε έξυπνη πόλη είναι η υψηλών ταχυτήτων συνδεσιμότητα. Η Κύπρος ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που πέτυχε 100% πληθυσμιακή κάλυψη με δίκτυα 5ης γενιάς (5G) και παραμένει μία εκ των μόλις τριών ευρωπαϊκών χωρών που το έχουν πετύχει. Πριν λίγες μέρες, ανακοινώσαμε σε συνεργασία με τη Cyta ένα μεγάλης έκτασης και σημασίας έργο για την κάλυψη με δίκτυα οπτικών ινών, όλων των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών της ελεύθερης Κύπρου, διασφαλίζοντας έτσι την ισότιμη πρόσβαση και τη δυνατότητα ενεργούς συμμετοχής όλων ανεξαιρέτως των πολιτών στην ψηφιακή οικονομία. Το έργο στοχεύουμε να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025, οπόταν και η Κύπρος θα καταστεί πιθανότατα η πρώτη χώρα που θα έχει πετύχει πληθυσμιακή κάλυψη 100% σε όλο το φάσμα της συνδεσιμότητας υπερ υψηλών ταχυτήτων, κινητής και σταθερής.
Καθοριστικής σημασίας στο θέμα που συζητούμε σήμερα είναι επίσης η επένδυση σε έρευνα και καινοτομία. Αξίζει να σημειωθεί πως η Κύπρος διαθέτει ήδη υψηλού επιπέδου ερευνητικά ιδρύματα καθώς και 7 Κέντρα Αριστείας, κάποια από τα οποία δραστηριοποιούνται σε πεδία σχετικά με έξυπνη διαχείριση συστημάτων μεταφορών και ύδρευσης, γεωσκόπηση, τεχνολογίες ψηφιακών διδύμων, καθώς και μέτρησης ρύπανσης αέρα και παρακολούθησης κλιματικών αλλαγών.
Αγαπητοί φίλοι,
Το πλάνο δράσης για τις έξυπνες πόλεις και η επένδυση σε καινοτόμες τεχνολογίες εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο αναβάθμισης των ψηφιακών υποδομών της χώρας καθώς και του τεχνολογικού εκσυγχρονισμού του κράτους, με τρόπο που να βελτιώνεται ουσιαστικά κάθε αλληλεπίδραση και συναλλαγή του πολίτη με το δημόσιο. Προς αυτή την κατεύθυνση, κτίζουμε και τον Ψηφιακό Πολίτη, ένα έργο ορόσημο για το Υφυπουργείο πάνω στο οποίο θα υλοποιήσουμε σταδιακά και εξελικτικά όλο το φάσμα των ψηφιακών υπηρεσιών του κράτους, προσθέτοντας λύσεις ηλεκτρονικής υπογραφής και ψηφιακού βοηθού με τη χρήση γενετική τεχνητής νοημοσύνης. Παράλληλα αναβαθμίζουμε το σύστημα Ιππόδαμος του Τμήματος Πολεοδομίας, μέσα από το οποίο θα μπορούν οι νέοι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης να διαχειρίζονται τις αιτήσεις για πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες.
Αντιλαμβάνεστε πως η δική μας προσέγγιση δεν φτάνει τη φιλοδοξία του The Line της Σαουδικής Αραβίας, πρόκειται όμως για μία ολιστική προσέγγιση, με ουσιαστικές ενέργειες που συνθέτουν ένα απαιτητικό, αλλά αποτελεσματικό ψηφιδωτό εκσυγχρονισμού, και το κυριότερο: με τον πολίτη στο επίκεντρο. Επιπρόσθετα, συντείνουν σημαντικά στην προσπάθεια μας να αναδείξουμε τη χώρα μας ως έναν ελκυστικό προορισμό για επισκέπτες, ψηφιακούς νομάδες, εργαζόμενους, επιχειρήσεις και ξένους επενδυτές. Οι σύγχρονες, και ψηφιακά έτοιμες πόλεις είναι απαραίτητο συστατικό αυτού του στόχου.
Σας ευχαριστώ.
Αναδημοσίευση από Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής(DMRID)
