Από τον Φεβρουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 2024, η πλατφόρμα ψηφιακών δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας (DSJP) διοργάνωσε διαδικτυακή ομάδα εργασίας (Ομάδα 2024) με επίκεντρο την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων σε επαγγέλματα εκτός ΤΠΕ. Η ομάδα, η οποία αποτελείται από 18 εμπειρογνώμονες από όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των Iren Bencze, Martina Bekeová, Anhelina Bykova, Artis Gustovskis, Robert Farell, Luis Fernandez- Sanz, Marija Renić, Mario Lelovsky, Manuel León Urrutia, Kamakshi Rajagopal, Philipp Ramin, Alessandro Tomasi, οι οποίοι ασχολήθηκαν με κρίσιμες και ενδιαφέρουσες συζητήσεις σχετικά με τις ανάγκες ψηφιακών δεξιοτήτων σε μη ψηφιακούς τομείς κατά τη διάρκεια μιας σειράς διαδικτυακών συνεδριών. Οι εμπειρογνώμονες συγκέντρωσαν μια σειρά διαφορετικών προοπτικών από την πολιτική, τη βιομηχανία και την τεχνολογία, διερευνώντας τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που συνδέονται με το θεματολόγιο ψηφιακών δεξιοτήτων της ΕΕ.
Εμπλουτισμός των αυριανών πολιτών: επείγουσα έκκληση για ψηφιακή επάρκεια σε όλους τους τομείς
Ο επείγων χαρακτήρας της αντιμετώπισης των ψηφιακών δεξιοτήτων τονίζεται από τα πρόσφατα δεδομένα: ενώ πάνω από το 90 % των θέσεων εργασίας στην Ευρώπη απαιτούν πλέον βασικές ψηφιακές δεξιότητες, μόνο το 56 % των Ευρωπαίων ηλικίας 16-74 ετών τις κατέχουν από το 2023. Το χάσμα αυτό αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τους στόχους τηςΕΕ για την ψηφιακή δεκαετία, οι οποίοι αποσκοπούν στο 80 % των πολιτών να έχουν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες και να αυξήσουν το εργατικό δυναμικό των ΤΠΕ σε 20 εκατομμύρια έως το 2030. Οι τρέχουσες προβλέψεις δείχνουν ότι, εάν οι προσπάθειες παραμείνουν αμετάβλητες, η ΕΕ κινδυνεύει να υπολείπεται των στόχων της, καθώς μόνο το 59 % των πολιτών αναμένεται να επιτύχει το βασικό σημείο αναφοράς για τις ψηφιακές δεξιότητες έως το 2030. Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, πραγματοποιήθηκαν σημαντικές επενδύσεις, μεταξύ των οποίων 23 δισ. EUR μέσω του ΜηχανισμούΑνάκαμψης και Ανθεκτικότητας και των συναφών εθνικών σχεδίων, και επιπλέον 580 εκατ. EUR από το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη».
Η έκθεση για την ψηφιακή δεκαετία και τα καρδινάλια σημεία υπογραμμίζουν την κρίσιμη ανάγκη για ψηφιακές δεξιότητες σε όλους τους τομείς, και όχι μόνο στους ρόλους των ΤΠΕ. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε βασικούς κλάδους όπως η υγειονομική περίθαλψη και η γεωργία, όπου αυξάνεται η ζήτηση για ειδικούς με προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες, που αναφέρονται ως «ψηφιακοί ολοκληρωτές». Αυτοί οι επαγγελματίες είναι ζωτικής σημασίας στην εφαρμογή τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), η επαυξημένη πραγματικότητα και η ανάλυση δεδομένων για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων, όπως πιο ακριβείς ιατρικές διαγνώσεις ή βελτιστοποιημένες διαδικασίες παραγωγής στη γεωργία.
Γεφύρωση του χάσματος ψηφιακών δεξιοτήτων με ανθεκτικό εργατικό δυναμικό
Κατά τη διάρκεια των συνεδριών της ομάδας 2024, 18 εμπειρογνώμονες διερεύνησαν την τρέχουσα κατάσταση των ψηφιακών δεξιοτήτων σε τομείς εκτός ΤΠΕ, τα πλαίσια που καλύπτουν αυτές τις ανάγκες και τις εξελισσόμενες πολιτικές σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι συνεργατικές συζητήσεις τους κορυφώθηκαν με τη δημοσίευση ενός εγγράφου οράματος που περιγράφει τα βασικά ευρήματα. Στο έγγραφο οράματος προσδιορίζονται 4 μείζονες και εγκάρσιες προκλήσεις: η έλλειψη ενός συνεκτικού πλαισίου για τις ψηφιακές δεξιότητες, η άνιση υιοθέτηση της ΤΝ, η ασάφεια όσον αφορά την ευθύνη και τις επενδύσεις και το αυξανόμενο ψηφιακό χάσμα, ιδίως για τις μικρότερες επιχειρήσεις και τους μη ψηφιακούς τομείς.
Οι ηγέτες πρέπει να αναγνωρίσουν ότι οι ψηφιακές ικανότητες αποτελούν συνδυασμό τεχνικού γραμματισμού και συνδυασμού κατανόησης και προσαρμογής σε νέα καθήκοντα που προκύπτουν στο πλαίσιο του ψηφιακού και βιώσιμου μετασχηματισμού.
Για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, η ομάδα επικεντρώθηκε στην πρόταση και τον καθορισμό στρατηγικών σε όλα τα μακρο-, meso και μικροεπίπεδα — φορείς χάραξης πολιτικής, οργανισμούς και μεμονωμένους εκπαιδευόμενους. Το έγγραφο συνιστά τη δημιουργία ευπροσάρμοστων πλαισίων που εξελίσσονται με την τεχνολογική πρόοδο και διασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι αποκτούν όχι μόνο τεχνική εμπειρογνωμοσύνη, αλλά και βασικές δεξιότητες όπως η προσαρμοστικότητα, η επίλυση προβλημάτων και η συνεχής μάθηση.
Μια ενιαία προσέγγιση της εκπαίδευσης για το μέλλον και της διά βίου μάθησης
Το έγγραφο οράματος απαιτεί άμεση, διατομεακή συνεργασία μεταξύ εταιρειών, εκπαιδευτικών και φορέων χάραξης πολιτικής για τον επανασχεδιασμό των εκπαιδευτικών πλαισίων και την ανάπτυξη προγραμμάτων κατάρτισης ειδικά για τη βιομηχανία. Μόνο με τη δέσμευση για ευέλικτες, εστιασμένες στο μέλλον στρατηγικές που ενσωματώνουν τόσο τον ψηφιακό γραμματισμό όσο και τις εγκάρσιες δεξιότητες, οι οργανισμοί μπορούν να καλλιεργήσουν ένα εργατικό δυναμικό εξοπλισμένο για την αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων και την προσαρμογή στις απαιτήσεις του αύριο.
Το μέλλον της εργασίας θα απαιτήσει συνδυασμό ψηφιακών ικανοτήτων και εγκάρσιων δεξιοτήτων, όπως η προσαρμοστικότητα, η επίλυση προβλημάτων και η συνεχής μάθηση. Οι οργανισμοί πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε αυτές τις δεξιότητες σε όλους τους τομείς, διασφαλίζοντας ότι οι εργαζόμενοι — είτε σε ρόλους με μπλε κολάρο είτε σε ρόλους λευκού κολάρου — είναι εξοπλισμένοι για να περιηγηθούν στις πολυπλοκότητες της ψηφιακής εποχής.
Το έγγραφο υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της προώθησης μιας κουλτούρας συνεχούς μάθησης, με την ηγεσία να διαδραματίζει καίριο ρόλο στην προετοιμασία του εργατικού δυναμικού για μελλοντικές απαιτήσεις. Τελικά, ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρέπει να γίνει αντιληπτός ως πολιτιστική αλλαγή, όχι μόνο τεχνολογική, και απαιτεί ενιαία προσπάθεια από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για την οικοδόμηση μιας βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ψηφιακής οικονομίας.
Αναγνώριση των συγγραφέων του εγγράφου οράματος
Ενώ το έγγραφο βασίζεται στις συνεργατικές συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων της ομάδας 2024, η διαδικασία κατάρτισης καθοδηγήθηκε από:
- Iren Bencze, AI Learning & Development Specialist, Ερευνητής και Συγγραφέας με επάρκεια στην εκπαίδευση ενηλίκων και τη διασταύρωση των ψηφιακών δεξιοτήτων και της κατάρτισης του εργατικού δυναμικού σε άπαχο περιβάλλον.
- Martina Bekeová — φοιτήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Pavol Jozef Safarik (UPJS) ερευνήτρια στο Νευρολογικό Τμήμα του UPJS και φοιτήτρια της Επιστημονικής Επιτροπής Διαταραχών Κινήματος EAN και της Συντονιστικής Επιτροπής του EAN για τις Σπάνιες Νευρολογικές Ασθένειες.
- Anhelina Bykova — Διδάκτορας του Ιδρύματος Επιστήμης και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου των Αζορών, Πορτογαλία· ερευνητής στο Κέντρο Εφαρμοσμένων Οικονομικών Σπουδών του Ατλαντικού· μέλος της Ένωσης Γυναικών RightsTech στη Γενεύη της Ελβετίας και πρέσβειρα της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Προγραμματισμού στην Πορτογαλία
- Ο Robert Farell, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Συμμόρφωσης, διευθύνει MSc in Digital Transformation, γράφει διορατικά άρθρα και παραδίδει διαλέξεις και διαδικτυακά σεμινάρια για την τεχνητή νοημοσύνη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό συνολικά.
- Luis Fernandez-Sanz Luis, Καθηγητής στο Universidad de Alcalá από το 2008, ο οποίος κατέχει πτυχίο BSc και MSc στην Πληροφορική (1989) και διδακτορικό με εξαιρετικό βραβείο (1997), και έχει ηγηθεί 20 ερευνητικών προγραμμάτων χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ. Είναι πρόεδρος του CEPIS, εμπειρογνώμονας στα πλαίσια ψηφιακών δεξιοτήτων της ΕΕ, και πρώην διευθύνων σύμβουλος και σύμβουλος ΜΜΕ ΤΠΕ. Ο Luis είναι ο συγγραφέας 2 βαθιών καταδύσεων που έχουν ήδη δημοσιευθεί στην πλατφόρμα ψηφιακών δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας, τις ψηφιακές θέσεις εργασίας και τους ψηφιακούς εμπειρογνώμονες.
- Manuel León Urrutia — λέκτορας στο κορυφαίο τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον, κατέχει διδακτορικό και MSc στην Επιστήμη του Ιστού και είναι πιστοποιημένος ως Διαμεσολαβητής Δεοντολογίας. Είναι επικεφαλής της μάθησης στην Ακαδημία Επιστήμης Δεδομένων Σαουθάμπτον, συμβάλλει στην κατάρτιση στελεχών της τεχνητής νοημοσύνης και έχει διαδραματίσει καίριο ρόλο σε πολλαπλά έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ.
- Kamakshi Rajagopal, διεπιστημονικός ερευνητής και σύμβουλος στον τομέα του εκπαιδευτικού σχεδιασμού και της τεχνολογίας. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Γλωσσολογία και την Τεχνητή Νοημοσύνη και ολοκλήρωσε το διδακτορικό της σε προσωπικά δίκτυα μάθησης το 2013. Αναπτύσσει και ηγείται συνεργατικών ερευνητικών έργων σε σύνθετα μαθησιακά περιβάλλοντα, δίκτυα εκπαιδευτικών και εικονική κινητικότητα, και από το 2023, έχει επικεντρωθεί στη μάθηση και ανάπτυξη στον τομέα της πληροφορικής και της παροχής συμβουλών σε επιχειρήσεις. Ο Δρ Rajagopal διερεύνησε επίσης τον αντίκτυπο της Γενετικής Τεχνητής Νοημοσύνης στις δεξιότητες κωδικοποίησης και προγραμματισμού και τον ρόλο των δεδομένων στην οικοδόμηση ειδικευμένου εργατικού δυναμικού σε 2 βαθιές βουτιές, που δημοσιεύθηκε στην πλατφόρμα ψηφιακών δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας.
- Philipp Ramin — Διευθύνων Σύμβουλος της i40 — η μελλοντική εταιρεία δεξιοτήτων, οδηγεί την κατάρτιση για πάνω από 800,000 μαθητές παγκοσμίως σε 50+ δεξιότητες και 20 γλώσσες, κερδίζοντας πολλαπλά βραβεία eLearning. Υπηρετεί σε εποπτικά συμβούλια, διευθύνει πτυχίο ψηφιοποίησης, συμβάλλει στην πλατφόρμα ψηφιακών δεξιοτήτων της ΕΕ, φιλοξενεί το Podcast Digikompetenz και εκδίδει δημοσιεύσεις σχετικά με την ψηφιακή ικανότητα. Ramin είναι επίσης ο συντάκτης γνωμοδότησης σχετικά με την πλατφόρμα ψηφιακών δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας σχετικά με τη γεφύρωση του χάσματος δεξιοτήτων μέσω καινοτόμων προσεγγίσεων διαχείρισης ικανοτήτων.
- Alessandro Tomasi, μηχανικός, εκπαιδευτικός και επιχειρηματίας. Υποστηρίζει τη συνεργασία και όχι τον ανταγωνισμό και είναι ένας έντονος παρατηρητής της οργανωτικής και διαπροσωπικής κοινωνικής δυναμικής.
Χάρη στην αφοσίωση και τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις της ομάδας, καταρτίσαμε έναν χάρτη πορείας για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τους παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης και τους δημόσιους και ιδιωτικούς υπαλλήλους με στόχο την προώθηση ενός ανθεκτικού εργατικού δυναμικού, ικανού να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που συνεπάγεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ευρώπης, και να φέρει την ΕΕ πιο κοντά στους στόχους της ψηφιακής δεκαετίας έως το 2030.
Μπορείτε να έχετε πρόσβαση στο πλήρες χαρτί εδώ. Ευτυχισμένο κολύμπι στον ψηφιακό ωκεανό!
Αναδημοσίευση είδησης από European Digital Skills & Jobs Platform