Η «Εκπαίδευση με μια ματιά» — μια ετήσια έκθεση του ΟΟΣΑ, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης— είναι επίσης ένας ειδικός οδηγός που μπορεί να συγκεντρώσει μια συνοπτική, αλλά ειλικρινή περίληψη της κατάστασης της εκπαίδευσης σε χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η έκδοση του 2024 επικεντρώνεται στην ισότητα στην εκπαίδευση, εστιάζει στα κενά στο μορφωτικό επίπεδο και αναλύει τη σύνδεση με βελτιωμένα αποτελέσματα στην αγορά εργασίας. Οι 200 + σελίδες της περιλαμβάνουν τόνους γραφικών, στατιστικές συγκρίσεις και απεικόνιση συγκεκριμένων δεικτών που αφορούν την εκπαίδευση, το λογισμικό, τις δεξιότητες ΤΠΕ και πολλούς άλλους.
Πώς όμως θα πρέπει να κατανοήσουμε την «ισότητα» στο πλαίσιο της εκπαίδευσης; Η ισότητα στην εκπαίδευση σημαίνει μαθησιακά περιβάλλοντα δομημένα κατά τρόπο που να τους επιτρέπει να αντισταθμίζουν τον αντίκτυπο των εξωτερικών ανισοτήτων και να καθορίζουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες το μορφωτικό επίπεδο μεταφράζεται πιο άμεσα σε δίκαια (ικανοποιητικά) οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα, πολύ μετά την αποχώρηση των μαθητών από το σχολείο. Η έκθεση του ΟΟΣΑ διερευνά κατά πόσον η ισότητα έχει ενσωματωθεί ως έννοια και επικεντρώνεται στις προκλήσεις που εξακολουθούν να υφίστανται.
ΕΝ ολίγου: τα οφέλη για την εκπαίδευση των γυναικών που επισκιάζονται από την έλλειψη πολυμορφίας στον τομέα της εγκληματικότητας της εργασίας
Οι προσπάθειες για την ενίσχυση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το επίπεδο της ανομοιογενούς εποχής βελτιώθηκε στην πραγματικότητα στις διάφορες χώρες του ΟΟΣΑ. Το ίδιο συνέβη και με τα αποτελέσματα της αγοράς για τους «νεαρούς γόνους» γύρω από την υγεία μας — ένα Άλλο Στοιχείο που συνδέεται με τη βελτίωση της ποιότητας του Εκπαίδευσης.
Τα οφέλη της εκπαίδευσης είναι τα εξής: οι άνδρες συναδέλφοι που είναι άνδρες συναδέλφοι. Ωστόσο, στο τέλος της σήραγγας που υπάρχει κάποιο φως: το μισθολογικό χάσμα φαίνεται να μην συρρικνώνεται — αλλά όχι γρήγορα.
Ναι, το φύλο σας εξακολουθεί να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το ποσό που θα κερδίσετε
Και ο αριθμός είναι πιθανότατα χαμηλότερος εάν είστε γυναίκα 
Παρά τη βαθμολογία τους στην εκπαίδευση με καλύτερα αποτελέσματα από τους άνδρες, οι γυναίκες και τα κορίτσια εξακολουθούν να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση όσον αφορά τον κόσμο της εργασίας. Σύμφωνα με την έκθεση, περισσότερες νέες γυναίκες αποκτούν προχωρημένα προσόντα, για παράδειγμα, αλλά το ποσοστό απασχόλησής τους ειδικά στην ηλικιακή ομάδα των 25 έως 34 ετών παραμένει χαμηλότερο από εκείνο των ανδρών.
Η εικόνα φαίνεται λίγο καλύτερη εάν απευθυνόμαστε σε νεαρούς ενήλικες με τριτοβάθμια εκπαίδευση: το χάσμα μεταξύ των φύλων είναι μικρότερο, αλλά εξακολουθεί να είναι σημαντικό (6 %).
Οι νέες γυναίκες κερδίζουν επίσης, κατά μέσο όρο, μεταξύ 15 και 17 % χαμηλότερους μισθούς και μισθούς σε σύγκριση με τους νέους άνδρες. Βλ. διάγραμμα 1 κατωτέρω, το οποίο δείχνει το ποσοστό των γυναικών με σπουδές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα του ΟΟΣΑ.
Ενίσχυση της εκπαίδευσης μέσω προγραμμάτων STEM και ΤΠΕ: εξισορροπητικά μέτρα
Συσχέτιση αλλά χωρίς αιτιώδη συνάφεια για το φύλο και την εκπαίδευση
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι καίριας σημασίας για την ενίσχυση της ικανότητας αντίδρασης σε μελλοντικές προκλήσεις και κλιματικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης σε ολόκληρη την ΕΕ, καθώς και ένας από τους κύριους τρόπους με τους οποίους αυξάνεται η βάση ταλέντων της ηπείρου με προηγμένες δεξιότητες ΤΠΕ. Και εδώ, οι ανισότητες μεταξύ των φύλων απειλούν να επισκιάσουν τη συνολική επιτυχία: οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν πολύ μεγαλύτερο αριθμό σπουδαστών που είναι εγγεγραμμένοι στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στον κόσμο της εργασίας.
Η μεγαλύτερη ποικιλομορφία σε συγκεκριμένα θέματα που εστιάζουν στην τεχνολογία θα πρέπει επίσης να αποτελεί ένα ακόμη επίκεντρο του κυρίαρχου λόγου. Μόλις το 15 % των γυναικών που εισέρχονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση επιλέγουν έναν τομέα θετικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής ή μαθηματικών (STEM) — έναντι σχεδόν του μισού (41 %) των ανδρών. Άλλοι τομείς που παραδοσιακά καταλαμβάνονται από γυναίκες εξακολουθούν να υποφέρουν από χαμηλή συμμετοχή των ανδρών: μόλις το 4 % των ανδρών σπουδαστών πέρασαν στην εκπαίδευση και λιγότερο από το 8 % επέλεξαν την υγεία και την ευημερία ως μαθήματα σπουδών — ποσοστό που σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ έχει παραμείνει αμετάβλητο από το 2015.
Δεξιότητες για θέσεις εργασίας: ανταπόκριση στις ανάγκες της αγοράς εργασίας
Η τάση αυτή συνεχίζεται, αν όχι επιδεινώνεται, στον κόσμο της εργασίας.
Σε όλες σχεδόν τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα του ΟΟΣΑ, οι νέες γυναίκες αντιμετώπισαν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά αεργίας από τους άνδρες συνομηλίκους τους, ιδίως μεταξύ εκείνων που δεν έχουν ολοκληρώσει την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι γυναίκες που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό αντιμετώπισαν μια διττή πρόκληση στην αγορά εργασίας — πρώτον, ως μετανάστες, και δεύτερον — ως γυναίκες. Οι γηγενείς γυναίκες με τριτοβάθμια εκπαίδευση αντιμετώπισαν χάσμα μεταξύ των φύλων όσον αφορά τα ποσοστά απασχόλησης της τάξης του 5 % περίπου λιγότερο σε σύγκριση με τους άνδρες κατά μέσο όρο.
Οι γυναίκες που γεννήθηκαν στο εξωτερικό αντιμετώπισαν χάσμα μεγαλύτερο από το διπλάσιο — διαφορά άνω του 13 %.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ο ΟΟΣΑ σημειώνει ότι οι χώρες με το μεγαλύτερο ποσοστό αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν απολαμβάνουν κατ’ ανάγκη τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης. Αυτό αναδεικνύει μια ακόμη ανάγκη — για καλύτερη συνεργασία μεταξύ της ακαδημαϊκής κοινότητας και της αγοράς εργασίας 1) την πρόληψη των αναντιστοιχιών στην προσφορά αποφοίτων σε συγκεκριμένους τομείς και 2) τη συμβολή στη γεφύρωση συγκεκριμένων ελλείψεων δεξιοτήτων.
Συμπληρωματική χάραξη πολιτικής της ΕΕ για τις δεξιότητες
Η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση έχει προσπαθήσει εδώ και καιρό να αντιμετωπίσει το χάσμα μεταξύ των φύλων στις ΤΠΕ — όχι μόνο στην απασχόληση, αλλά και στην κοινωνία συνολικά — με τη δημιουργία δεσμών μεταξύ της ακαδημαϊκής κοινότητας και των απαιτήσεων της βιομηχανίας, τη διάθεση κονδυλίων για επιχειρηματικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία γυναικών ή τη χρηματοδότηση συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και δράσεων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της αναλογίας των γυναικών σε εξειδικευμένους τεχνολογικούς τομείς, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), τα μαζικά δεδομένα ή η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Το πρόγραμμα DIGITAL Europe της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει διαθέσει πάνω από 8 δισεκατομμύρια για χρηματοδότηση, με ειδικές δράσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων. Χρηματοδοτεί επίσης ειδικά έργα, όπως η πρόσκληση Women TechEU call η οποία στηρίζει έως και 130 νεοφυείς επιχειρήσεις υπερπροηγμένης τεχνολογίας με επικεφαλής γυναίκες, με προϋπολογισμό 10 εκατ. EUR.
Άλλες δραστηριότητες της Επιτροπής αποσκοπούν στην επίτευξη μιας ασφαλέστερης, ασφαλέστερης και ανθεκτικής Ευρώπης — όπως η πρωτοβουλία Women4Cyber, η οποία αποσκοπεί στην προσέλκυση περισσότερων γυναικών που ενδιαφέρονται για την κυβερνοασφάλεια, ή η Ακαδημία Δεξιοτήτων Κυβερνοασφάλειας, η οποία φιλοξενείται στην πλατφόρμα για τις ψηφιακές δεξιότητες — το σπίτι για τις ψηφιακές δεξιότητες στην Ευρώπη, η οποία αντιμετωπίζει άμεσα την έλλειψη προηγμένων δεξιοτήτων με επίκεντρο την κυβερνοασφάλεια στα κράτη μέλη της ΕΕ. Αυτό είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη του αριθμού των 20 εκατομμυρίων εμπειρογνωμόνων ΤΠΕ που απασχολούνται στην Ευρώπη έως το 2030, όπως ορίζεται στην ανακοίνωση πολιτικής της ΕΕ για την ψηφιακή δεκαετία.
Εκπαίδευση: επίτευξη ισότιμων όρων ανταγωνισμού
Νέοι ενήλικες εκτός εκπαίδευσης
Στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που δεν απασχολούνται ούτε συμμετέχουν σε επίσημη εκπαίδευση ή κατάρτιση (ΕΑΕΚ) μειώθηκε μεταξύ του 2016 και του 2023. Στην Ευρώπη, η μόνη εξαίρεση είναι η Λιθουανία, όπου ο ΟΟΣΑ σημειώνει αύξηση κατά 3 %. Ταυτόχρονα, το ποσοστό των νέων ενηλίκων ηλικίας μεταξύ 18 και 24 ετών στην εκπαίδευση είναι μεταξύ των υψηλότερων στο Λουξεμβούργο, τις Κάτω Χώρες και τη Σλοβενία (μόλις το 32 % των νέων στην εν λόγω ηλικιακή ομάδα δεν είναι σε μορφή εκπαίδευσης ή εκπαίδευσης ΕΕΚ).
Νέοι στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης
Μεταξύ των νέων ηλικίας μεταξύ 15 και 24 ετών, παρατηρείται σημαντική συνολική αύξηση του αριθμού των ατόμων που συμμετέχουν σε προγράμματα τεχνικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ). Στις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα του ΟΟΣΑ, αυτό το μέσο ποσοστό ανέρχεται πλέον στο 17 %. Ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ — η Αυστρία, η Τσεχία, η Πολωνία και η Σλοβενία δεν είναι μόνο πρωτοπόροι στην Ευρώπη αλλά και πρωτοπόροι σε παγκόσμια κλίμακα, με πάνω από το 25 % των νέων σε κάποια μορφή επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης.
Ταυτόχρονα, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις με άνιση εκπροσώπηση και συμμετοχή των φύλων, καθώς οι νέοι άνδρες εξακολουθούν να είναι πιθανότερο να συμμετέχουν σε δραστηριότητες ΕΕΚ σε σύγκριση με τις γυναίκες. Ωστόσο, ορισμένες χώρες της ΕΕ υστερούν κατά διπλάσιο σε σχέση με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ — όπως συμβαίνει στην Ιταλία, τη Νορβηγία και την Πολωνία. Ταυτόχρονα, μια σειρά δράσεων τόσο των ιταλικών όσο και των πολωνικών εθνικών συνασπισμών για τις ψηφιακές δεξιότητες και θέσεις εργασίας αποσκοπούσαν στην αντιμετώπιση αυτής της απόκλισης — όχι μόνο στον τομέα της ΕΕΚ, αλλά και στο πλαίσιο της τυπικής εκπαίδευσης και διαφόρων εξειδικευμένων προγραμμάτων με έμφαση στην πολυμορφία.
Διαθεσιμότητα δεξιοτήτων ΤΠΕ
Αναγνωρίζοντας το γεγονός αυτό, πολλές χώρες του ΟΟΣΑ έχουν μειώσει την ηλικία έναρξης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Αύξησαν επίσης τις δημόσιες δαπάνες για την προσχολική εκπαίδευση κατά 9 % κατά μέσο όρο μεταξύ 2015 και 2021, όταν μετρώνται ως ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ). Σε ορισμένες χώρες, η αύξηση ήταν πολύ μεγαλύτερη. Για παράδειγμα, οι δημόσιες δαπάνες στον τομέα αυτό αυξήθηκαν κατά 50 % στη Λιθουανία και κατά 42 % στη Γερμανία. Ωστόσο, η εκπαίδευση με μια ματιά δείχνει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κενά, ιδίως όσον αφορά την οικονομική προσιτότητα και την προσβασιμότητα της προσχολικής εκπαίδευσης για οικογένειες χαμηλού εισοδήματος.
Μετάφραση είδησης από Digital Europe eTranslation
