Ψηφιακές δεξιότητες για διαδικτυακή διδασκαλία και μάθηση
Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν ενσωματωθεί σε μεγάλο βαθμό στα σχολικά προγράμματα σπουδών την τελευταία δεκαετία, για την παροχή διαδικτυακών εμπειριών με συνοχή, ξεπερνώντας γεωγραφικά εμπόδια (OECD, 2019; EUA, 2019). Με το ξέσπασμα της πανδημίας του COVID-19, διάφορα μέσα εξ αποστάσεως επικοινωνίας επιβλήθηκαν σε κάθε τομέα, επιταχύνοντας την εισαγωγή των ψηφιακών τεχνολογιών . Ως αποτέλεσμα, οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί αναγκάστηκαν να υιοθετήσουν πρακτικές εξ αποστάσεως μάθησης, για να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Ωστόσο, η μετάβαση επιβλήθηκε στα περισσότερα σχολεία στην Ευρώπη χωρίς να είναι έτοιμα ή να διαθέτουν κοινά στρατηγικά μέτρα. Στα πλαίσια αυτά, μια κοινοπραξία έξι εταίρων, από πέντε Ευρωπαϊκές χώρες, που καλύπτει μεγάλο εύρος εμπειρίας, ενώθηκε για την ανάπτυξη ενός έργου που θα προσπαθήσει να καλύψει αντίστοιχες ανάγκες εκπαιδευτικών, ομάδων ηγεσίας, ειδικών στη εκπαιδευτική τεχνολογία και στον σχεδιασμό μάθησης, υποστηρικτικού προσωπικού, εκπαιδευόμενων και γονέων/κηδεμόνων. Συγκεκριμένα, το έργο «EUVHS- Πλαίσιο για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή Ευρωπαϊκών Ψηφιακών Σχολείων» στοχεύει στο να αναπτύξει τις δεξιότητες του σχολικού προσωπικού να σχεδιάζει και να προσφέρει επιτυχημένη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, εφαρμόζοντας στρατηγικές δράσεις και αξιοποιώντας ψηφιακές δεξιότητες.
Στα πλαίσια του έργου αναπτύχθηκε μια Εργαλειοθήκη για εκπαιδευτικούς και ομάδες ηγεσίας. Η εργαλειοθήκη αποτελείται αρχικά από μία Λίστα Ελέγχου Ετοιμότητας Ψηφιακής Εκπαίδευσης, βασισμένη στο εργαλείο SELFIE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η λίστα χωρίζεται σε οχτώ (8) θεματικές περιοχές (τομείς), όπως το SELFIE, καλύπτοντας όλα τα στάδια και τις εκφάνσεις της ψηφιακής εκπαίδευσης. Σε κάθε τομέα, υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις που αντικατοπτρίζουν αποτελεσματικές δράσεις για την εφαρμογή της διαδικτυακής εκπαίδευσης: πρακτικές για την ηγεσία, συνεργασία και δικτύωση, υποδομή και εξοπλισμό, συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη, διδασκαλία και μάθηση (υποστήριξη/πηγές και εφαρμογή), διαδικτυακή αξιολόγηση, ψηφιακή επάρκεια των μαθητευόμενων. Η σχολική ηγεσία και το εκπαιδευτικό προσωπικό μπορούν να αξιοποιήσουν αυτήν τη λίστα ως εργαλείο αναφοράς και αξιολόγησης, για να αναγνωρίσουν τον βαθμό στον οποίο ακολουθούν τις αντίστοιχες πρακτικές (λ.χ. ποτέ, σχεδόν πάντα) κατά την εφαρμογή μαθημάτων διαδικτυακής εκπαίδευσης. Ακόμη, στην εργαλειοθήκη υπάρχει ένα σύνολο 30 Βέλτιστων Πρακτικών οργανωμένων στις εξής κατηγορίες: διαδικτυακές βάσεις δεδομένων, ψηφιακά εργαλεία και λογισμικά, έλεγχος και αξιολόγηση ψηφιακής μάθησης, κατευθυντήριες γραμμές για διαδικτυακή διδασκαλία, μάθηση και αξιολόγηση, εκπαίδευση/MOOCs και επαγγελματική ανάπτυξη. Οι βέλτιστες πρακτικές βοηθούν τους επαγγελματίες της εκπαίδευσης να βελτιώσουν την ενσωμάτωση της ψηφιακής μάθησης στα προγράμματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η εργαλειοθήκη ολοκληρώνεται με έναν σύντομο οπτικό οδηγό για την επιτυχή εφαρμογή της ψηφιακής εκπαίδευσης, βήμα-βήμα.
Ακόμη, στα πλαίσια του έργου, αναπτύχθηκε ένα Πρόγραμμα Κατάρτισης για το σχολικό προσωπικό ώστε να εισάγουν τη διαδικτυακή/ εξ αποστάσεως μάθηση στις πρακτικές τους, καθώς και ένα πρόγραμμα με δραστηριότητες που στοχεύουν στην ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων των μαθητών/μαθητριών, για να μαθαίνουν αποτελεσματικά διαδικτυακά. Σχετικές εκπαιδεύσεις πραγματοποιήθηκαν υβριδικά (διαδικτυακά ή/και δια ζώσης) σε όλες τις χώρες εταίρους, με προσωπικό από το τοπικά σχολεία. Μετά το πέρας των εκπαιδεύσεων, το υλικό είναι πλέον διαθέσιμο στην ηλεκτρονική πλατφόρμα μάθησης του έργου. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εγγραφούν δωρεάν και να έχουν πρόσβαση συγκεντρωτικά στα εξής:
- ένα σύνολο Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων για την ψηφιακή εκπαίδευση όπως, μεταξύ άλλων, επίσημα έγγραφα, αναφορές (reports) και διδακτικό υλικό,
- διαδικτυακό μάθημα σε μορφή αυτορρυθμιζόμενης μάθησης (ολοκλήρωση σε ατομικό ρυθμό), βασισμένο στις θεματικές του προγράμματος κατάρτισης, με πρακτικές συμβουλές για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της διαδικτυακής μάθησης και αξιολόγησης,
- δραστηριότητες τις οποίες εκπαιδευτικοί και γονείς/κηδεμόνες μπορούν να αξιοποιήσουν για να βοηθήσουν τους/τις μαθητές/μαθήτριες να αναπτύξουν βασικές δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας, διαχείρισης χρόνου, ανάγνωσης και γραφής, επιμονής και αφοσίωσης, επίλυσης τεχνικών ζητημάτων, κινήτρων και αυτονομίας, προετοιμάζοντάς τους για μια αποτελεσματική ψηφιακή εκπαίδευση.
Περισσότερα για το έργο θα βρείτε στην ιστοσελίδα του έργου και στη σελίδα του στο Facebook.
